فروپاشی سوژه در جهانِ بدرفتار
تحلیل و بررسی فیلم Skunk (2023) اثر Koen Mortier فیلم روایت یک نوجوان آسیب دیدهای است که بر اساس رمان شبه مستندی به نام «نوجوانان بزهکار» ساخته شده است. فیلم در مرز باریک یک درام روانشناختیِ خشونت و تجربهی ناب سینمایی قدم میزند؛ درام روانشناختیای که ساخته و پرداختهی زخمی است که از عمق روان […]
تحلیل و بررسی فیلم یک تصادف ساده
اخلاق، قدرت و روایت در «یک تصادف ساده»: وقتی فیلم در دام ایدئولوژی خودش میافتد. فیلم یک تصادف ساده در ظاهر میکوشد فضایی از نسبت میان قدرت سیاسی و سوژه معترض را بازنمایی کند؛ فضایی که تنش اصلی آن بر محور اخلاق، خشونت، و امکان مقاومت شکل میگیرد. روایت با محور قرار دادن بازجو و […]
تحلیل و بررسی فیلم کوتاه گالیا
گالیا: اخلاق در مرز ضرورت و تَعلّق فیلم کوتاه «گالیا» روایتِ مواجههی انسان در مرز میان اخلاق، حقیقتگویی و زیست در نظمی دینی است که به او تعلق ندارد. فیلم در ظاهر با موقعیتی ساده آغاز میشود: زنی باردار در یک روستا ناچار میشود گوسفند در حال مرگ را خودش قربانی کند. فیلم مصطفی رستمپور […]
صراط: عبور از جهان، مواجهه با فقدان
تحلیلی فلسفی- روانکاوانه بر فیلم Sirât اثر اولیور لاسه (Óliver Laxe, 2025) لاسه در سینمای خود همواره میان امر محسوس و امر متعالی در نوسان است؛ از Mimosas (2016) تا Fire Will Come (2019)، جهان او جهانی است که در آن حرکتِ فیزیکی، همزمان با حرکتِ روحی است. فیلم صراط تازهترین اثر او، ادامهی همین […]
صبحانه با زرافهها: کمدی فلسفی و ابزورد در سینمای سروش صحت
تحلیل و بررسی فیلم صبحانه با زرافهها سروش صحت بهعنوان کارگردانی شناخته میشود که بیشتر با آثار طنز و کمدی اجتماعی مطرح شده است. طنز او، برخلاف لودگی صرف، آمیخته با تلخیهای روزمره و بحرانهای هویتی شخصیتهاست. در آثار او، از سریالهایی مانند ساختمان پزشکان و لیسانسهها گرفته تا فیلمهایی مانند جهان با من برقص […]
تحلیل و بررسی فیلم کوتاه مارپله
در فضایی که خانه باید مأمن باشد، مارپله ما را به اتاقهایی میبرد که بازی در آن بوی خشونت میدهد. فیلم کوتاه مارپله ساختهی مصطفی رستمپور و عاطفه رضایان اثری است که در مرکز ثقل درام، پسربچهای قرار دارد که پس از مرگ مادرش، نهتنها با خلأ عاطفی شدید روبهروست، بلکه ناچار به پذیرش رابطهای جدید و اجباری با نامادری شده است. روایت خطی فیلم با پرهیز از پیچیدگی زمانی، تأکیدی است بر تکرار ملالآور و حلقهوار تروما، همانطور که بازی مارپله تکرار میشود، خشونت نیز در چرخهای ساکت اما پیوسته بازتولید میشود. این فیلم اثری است بیهیاهو اما با روایتی حسابشده که به یکی از زخمهای پنهان و پُرآسیب جامعهی معاصر میپردازد، یعنی تجربهی کودکآزاریِ عاطفی و روانیْ درون ساختار به ظاهر طبیعی خانواده. خشونتی که نه در فریاد و ضرب و شتم، بلکه در زیرپوست روزمرگی، در تحمیل خواستههای بزرگسالانه به روان شکنندهی کودک، خود را پنهان میکند.
تحلیل و بررسی فیلم کوتاه تاکسیدرمیست
فیلم کوتاه «تاکسیدرمیست» به نویسندگی و کارگردانی سوسن سلامت و بهزاد علوی، تجربهای دیداری-روایی در مرز میان زیباییشناسی مینیمالیستی، سکوت، و اضطرابِ اگزیستانسیال خلق میکند. اثری که با حذف کامل دیالوگ و اتکای صرف به تصویر، صدا و کنش، جهانی میسازد که در آن انسان دیگر سوژهی مسلط بر طبیعت نیست، بلکه ابژهای بیپناه در دل مرگ، سکوت و فقدان است.
در مرکز این روایت، شهباز قرار دارد؛ تاکسیدرمیستی تنها که در دل طبیعت، حیوانات را مومیایی میکند. شهباز علاوه بر تاکسیدرمی، به قاچاق حیوانات نیز اشتغال دارد و فیلم از لحظهای آغاز میشود که او مأموریت انتقال سفارشی مرموز را میپذیرد. اما این سفر جادهای، نه صرفاً جابهجایی مکانی، بلکه عبوری از اقتدار به سقوط است؛ گذر از موقعیتِ شکارچی به شکار. این دگردیسی، نهتنها ساختار دراماتیک فیلم را شکل میدهد، بلکه به تمثیلی از شکست انسان مدرن در مواجهه با جهانِ طبیعی و مرگ بدل میشود.
تحلیل و بررسی سریال افعی تهران
افعی تهران؛ تقابل اخلاق، تروما و نقد اجتماعی در قالب درام روانشناختی «افعی تهران» به نویسندگی پیمان معادی و کارگردانی سامان مقدم، اثری است که با محور قرار دادن یک قاتل زنجیرهای با انگیزهای اخلاقی، تلاش میکند روایتِ سنتی ژانر جنایی را درهم شکند و به اثری روانشناختی و اجتماعی بدل شود. قاتلی که قربانیانش […]
تحلیل و بررسی سریال نوجوانی [Adolescence] اثر فیلیپ بارانتینی.
داستان این سریال چهارقسمتی حول محور جیمی میلر، نوجوان ۱۳ سالهای است که به اتهام قتل کیتی لئونارد، همکلاسی خود، دستگیر میشود. تحقیقات پلیس و گفتگوهای یک روانشناسِ جنایی نشان میدهد جیمی مدتها تحتِ آزار مجازی در شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام قرار داشته و برچسبهایی مانند «اینسل» [Incel] به او زده شده است. تم اصلی سریال بررسی ریشههای خشونت نوجوانان، تأثیر مردسالاری افراطی [مانند تأثیر چهرههایی مانند اندرو تیت] و بحرانِ هویت در نسل جوان است. این اثر همچنین به نقد سیستم آموزشی ناکارآمد و سوءمدیریت در مدارس بریتانیا میپردازد.
تحلیل و بررسی فیلم May December
مِی دسامبر [May December] یک فیلم درام آمریکایی محصول ۲۰۲۳ به کارگردانی تاد هینز است. این فیلم تا حدودی با الهام از سرگذشت «مری کی لتورنو» ساخته شد و داستان آن دربارهی بازیگری است که برای ملاقات و بررسی زندگی زنِ جنجالبرانگیزی به جورجیا سفر میکند که این زن بهخاطر رابطه با پسری ۱۳ ساله که بعدها همسرش شد، رسوا و زندانی شده بود. داستان این فیلم حول محور سه شخصیت میچرخد: گریسی [جولیان مور]، جو [چارلز ملتون]، و الیزابت [ناتالی پورتمن]، که هر کدام نماینده لایههای متفاوتی از واقعیت، هویت، و قدرت هستند. این سهگانه شخصیتی، بستری برای بررسی مفاهیم پیچیدهای را فراهم میکند که در ادامه به آنها میپردازیم.